Nhiều tháng qua, một số người dân tại thôn Trung An, xã Quế Trung, H. Nông Sơn (Quảng Nam) tỏ thái độ bất bình trước việc Công ty CP Quý Tín-Đại Việt (CTQTĐV) san ủi mặt bằng, xây dựng nhà máy gạch không nung trên tuyến đường ĐT 610 nối Mỹ Sơn với Nông Sơn, sát với khu dân cư của thôn. Điều làm nhiều người lo ngại là khi nhà máy đi vào sản xuất gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, vật nuôi và cây trồng của người dân.

Ngày 11-4-2018 P.V Báo Công an TP Đà Nẵng có mặt tại hiện trường. Ông Trịnh Văn D., trú Trung An, Quế Trung, cho biết: Vị trí xây dựng nhà máy gạch không nung được chủ đầu tư mua lại đất trồng rừng của ông Trương Hòa, trú thôn Trung An, với giá hơn 2 tỷ đồng. Cuối năm 2017, trong quá trình san ủi, do mưa lớn nên một lượng đất đá từ công trình chảy vào nhà dân và chủ đầu tư phải thương lượng, đền bù thiệt hại. Và, thời điểm hiện tại, các xe tải vận chuyển đất đá từ công trình đi nơi khác gây bụi, tiếng ồn... ảnh hưởng đến cuộc sống bình thường của người dân.

Theo tìm hiểu, năm 2016, CTQTĐV lập tờ trình khảo sát địa điểm, xin bổ sung quy hoạch nguồn đất sét đồi và nghiên cứu xây dựng nhà máy gạch tuynel tại thôn Trung An, xã Quế Trung và được các cơ quan chức năng tại Quảng Nam chấp thuận đầu tư. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện, vấp phải sự phản đối từ người dân địa phương nên CTQTĐV xin  chuyển sang đầu tư xây dựng nhà máy gạch không nung nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường và được nhân dân đồng ý. Hiện tại, đơn vị đã được cấp có thẩm quyền cấp giấy phép đầu tư, xây dựng nhà máy trên diện tích 40.000m2. Tuy nhiên, việc CTQTĐV chuyển mục đích sản xuất từ gạch tuynel sang gạch không nung song nhà máy vẫn xây dựng tại khu vực mỏ đất sét thuộc thôn Trung An không được Sở Công thương Quảng Nam đồng ý. Tại Công văn số 933, ngày 21-7-2017 của Sở Công thương Quảng Nam, nêu rõ: Việc sản xuất gạch không nung sẽ không sử dụng nguyên liệu đất sét từ mỏ đã quy hoạch. Vì vậy việc đầu tư xây dựng nhà máy tại khu vực trước đây đã nghiên cứu là chưa phù hợp... Ngày 1-8-2017, UBND H. Nông Sơn có Báo cáo số 210 giải trình một số nội dung liên quan đến dự án nhà máy gạch không nung của CTQTĐV. Báo cáo số 210, nêu: Nhà máy gạch không nung này sử dụng nguồn nguyên liệu đất sét tại chỗ pha trộn với xi-măng, phụ gia qua dây chuyền nghiền, sàng, nén ép cho ra sản phẩm và khác với những nhà máy trước đây là sử dụng bột đá, đá mi bụi, xỉ tro...

Làm việc cùng ông Lê Ngọc Trung- Chủ tịch UBND H. Nông Sơn, chúng tôi được biết: Sản xuất gạch không nung ít gây ô nhiễm môi trường. Hơn nữa, việc xây dựng nhà máy này sẽ giải quyết được công ăn việc làm cho một số lao động tại địa phương nên huyện hoàn toàn ủng hộ... Lý giải vì sao không bố trí nhà máy của CTQTĐV vào Khu công nghiệp vừa và nhỏ Nông Sơn, rộng 520 ha tại thôn 1, xã Quế Trung? Ông Trung, trả lời: Do Khu công nghiệp Nông Sơn đang trong giai đoạn đầu tư, chưa có mặt bằng sạch để bố trí cho các doanh nghiệp... Thế nhưng, theo Đại tá Lê Hữu Hiền- Trưởng CAH Nông Sơn: Nông Sơn đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch cụm công nghiệp. Vì vậy, các nhà máy, xí nghiệp cần bố trí tập trung nhằm tránh những tác động xấu đến môi trường khi các nhà máy hoạt động sản xuất. Do đó, việc xây dựng nhà máy nằm giữa khu dân cư là vấn đề cần cân nhắc. Dù hạn chế đến mấy vẫn gây ra tình trạng ô nhiễm khói, bụi hoặc môi trường nước. Rút kinh nghiệm từ một số địa phương, khi mời gọi đầu tư không nên xem nhẹ vấn đề môi trường, đừng để ô nhiễm xảy ra, người dân phản ứng mới loay hoay tìm cách xử lý. Tham vấn ý kiến của các chuyên gia về lĩnh vực sản xuất gạch không nung, chúng tôi được biết: Việc sản xuất gạch không nung sử dụng các nguyên liệu, gồm: bột đá, đá mi bụi, xỉ quặng thải, đất đồi... trộn theo tỷ lệ. Riêng  công thức của CTQTĐV nguyên liệu gồm đất sét trộn với xi-măng và phụ gia thông qua công nghệ nghiền, trộn, ép nén chưa xuất hiện tại Việt Nam. Vì, sử dụng nguyên liệu đất sét nhưng không được nung chín, viên gạch không có độ bền cao, dễ bị thấm nước...

Từ thực tế trên, cho thấy  CTQTĐV xây dựng nhà máy gạch không nung có vị trí sát với khu dân cư Trung An là chưa hợp lý. Đồng thời, các cơ quan chuyên môn cần xem xét lại quy trình sản xuất, khi CTQTĐV sử dụng đất sét làm gạch không nung...

M.T